- Σάρδεις
- Αρχαία πόλη της Μικράς Ασίας, κοντά στη συμβολή του Πακτωλού και του Έρμου. Ασφαλείς πληροφορίες για την πόλη έχουμε από τότε που έγινε πρωτεύουσα του λυδικού κράτους, και με ακρίβεια χρονολογείται στο 652 η καταστροφή της από τους Κιμμέριους. Ανοικοδομήθηκε αμέσως με λαμπρότητα, και με ισχυρή ελληνική επίδραση. Μετά την πτώση του βασιλείου της Λυδίας (546), έγινε πρωτεύουσα της περσικής σατραπείας της Λυδίας- το 498 την κατέλαβαν και την πυρπόλησαν οι επαναστατημένοι Ίωνες, αλλά η ακρόπολη της αντιστάθηκε με επιτυχία- έναν αιώνα αργότερα (396) η πόλη κατόρθωσε να αποκρούσει την επίθεση του Αγησίλαου B’. Καταλήφθηκε από τον Αλέξανδρο και μετά περιήλθε στους Αντιγονίδες και στο Λυσίμαχο και τέλος, το 287, στους Σελευκίδες. Το 189 πέρασε στο βασίλειο της Περγάμου, και το 133 στη ρωμαϊκή επαρχία της Ασίας. Καταστράφηκε το 17 μ.Χ. από ένα σεισμό, αλλά ανοικοδομήθηκε. Το κυριότερο μνημείο της πόλης είναι ο ελληνιστικός ιωνικός ναός της Άρτεμης· στα Β της ακρόπολης υπάρχουν τα λείψανα ενός σταδίου και ενός θεάτρου. Στη θέση των αρχαίων Σ. βρίσκεται τώρα το τουρκικό χωριό Σαρντ.
Dictionary of Greek. 2013.